Część cech ludzkich człowiek dziedziczy po rodzicach. Robi to poprzez geny. Grupę krwi u człowieka warunkuje gen, który występuje w kilku odmianach (allelach). Dokładniej mówiąc występuje on w trzech allelach: IA, IB, i0. Dwa pierwsze jak widać po sposobie zapisu (wielka litera I) są allelami dominującymi, a trzeci allelem recesywnym. Trzeba jednak zaznaczyć, że mimo iż są trzy allele warunkujące grupę krwi u ludzi to człowiek dziedziczy tylko dwa z nich: jeden po ojcu a drugi po matce. Dodatkowo jak same nazwy wskazują allel dominujący to taki allel, który dominuje nad drugim w parze. Natomiast allel recesywny to taki, który ustępuje dominującemu. Oznacza to, że allel IA dominuje nad allelem i0 oraz allel IB dominuje nad i0. W jakim zatem stosunku wobec siebie są dwa allele dominujące IA oraz IB ? Allele dominujące są w stosunku do siebie równorzędne, co oznacza, że jeden nie dominuje nad drugim. Podsumowując trzy allele mogą stworzyć następujące 6 par (genotypów):
IA IA, IA i0, IB IB, IB i0, IA IB, i0 i0
Uwzględniając dominującą i ustępującą cechę poszczególnych alleli odpowiadają im następujące grupy krwi (fenotyp):
IA IA = A
IA i0 = A
IB IB = B
IB i0 = B
IA IB = AB
i0 i0 = 0
| Rodzic | 0 | A | B | AB |
|---|---|---|---|---|
| 0 | 0 | 0 lub A | 0 lub B | A lub B |
| A | 0 lub A | 0 lub A | 0, A, B lub AB | A, B lub AB |
| B | 0 lub B | 0, A, B lub AB | 0 lub B | A, B lub AB |
| AB | A lub B | A, B lub AB | A, B lub AB | A, B lub AB |
Dziedziczenie w obrębie układu Rh
To czy dana osoba ma grupę krwi “ujemną Rh-” czy “dodatnią Rh+” zależy od tego czy na krwinkach czerwonych występuje antygen D. Jeżeli ktoś ma ten antygen ma grupę krwi “dodatnią” jeżeli nie ma go ma grupę krwi “ujemną”. Jak wygląda dziedziczenie w przypadku tego antygenu. Podobnie jak w układzie AB0 w układzie Rh występuje allel domunujący i allel recesywny. Allel D jest allelem dominującym, a allel d jest allelem recesywnym (niemym). jakie zatem mogą powstać pary (genotypy) z takich alleli?
D D, D d, d d
Uwzględniając dominującą i ustępującą cechę poszczególnych alleli odpowiadają im następujące fenotypy:
D D = Rh+ (jest antygen D)
D d = Rh+ (jest antygen D)
d d = Rh- (nie ma antygenu D)
| Rodzic | DD (Rh+) | Dd (Rh+) | dd (Rh-) |
|---|---|---|---|
| DD (Rh+) | DD (Rh+) | DD lub Dd (Rh+) | Dd (Rh+) |
| Dd (Rh+) | Dd lub DD (Rh+) | Dd lub DD (Rh+) lub dd (Rh-) | Dd (Rh+) lub dd (Rh-) |
| dd (Rh-) | Dd (Rh+) | Dd (Rh+) lub dd (Rh-) | dd (Rh-) |